Od 7 listopada 2019 r. wprowadzono niezwykle istotne zmiany w procedurze cywilnej. Zmiany te przede wszystkim dotykać będą przedsiębiorców. W nowym postępowaniu w sprawach gospodarczych (w tym zwłaszcza sprawach budowlanych) obowiązuje zaostrzona prekluzja dowodowa, co oznacza, że powód ma obowiązek powołać wszystkie twierdzenia i dowody już w pozwie, a pozwany w odpowiedzi na pozew (tak art. 458 [5] kpc).
Co jednak niezwykle istotne – dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wówczas, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (tak art. 458 [10] kpc). W praktyce oznacza to zatem, że sprawy pomiędzy przedsiębiorcami rozstrzygane będą obecnie głównie w oparciu o dokumenty, a podstawowe znaczenie przypisać będzie trzeba umowom, które stanowią podstawę stosunków pomiędzy stronami postepowania. Z uzasadnienia ustawy nowelizującej KPC wywnioskować można, że zdaniem ustawodawcy, jednym z przejawów profesjonalizmu przedsiębiorcy powinno być dokumentowanie faktów, które później mogą przydać się w sądzie. Ustawodawca tym samym wyszedł z założenia, że profesjonalni uczestnicy obrotu w pełni dbają o swoje interesy, co niestety niejednokrotnie odbiega od rzeczywistości. Kancelaria prowadziła już wiele spraw, w których (nawet przy wielotysięcznych kwotach) strony przed rozpoczęciem świadczenia usług nie sporządziły pomiędzy sobą żadnej umowy. O ile jednak na gruncie uprzednio obowiązujących przepisów sytuacja ta nie była jeszcze dramatyczne, o tyle obecnie może ona nieść za sobą negatywne konsekwencje.
W znacznej mierze mogą je przy tym odczuć uczestnicy procesu budowlanego, czy to inwestor z jednej strony, czy to wykonawca robót budowlanych z drugiej. Każda bowiem z tych stron winna w sposób racjonalny wyważyć swoje interesy i przewidzieć wszelkie sytuacje sporne, które mogą powstać w przyszłości. Zalecamy zatem skrupulatne sporządzenie umów budowlanych, które przede wszystkim precyzyjnie określają przedmiot umowy, w tym prace powierzone wykonawcy, zasady rozliczeń pomiędzy stronami, sposób zabezpieczenia prawidłowego i terminowego wykonania robót, zatrzymania kaucji gwarancyjnych przez inwestora, zasad według, których inwestor skorzystać będzie mógł z tzw. wykonawstwa zastępczego, przypadki uzasadniające odstąpienie od umowy i ewentualne naliczenie kar umownych.
Obecnie należy bowiem przewidywać, iż dana sprawa trafić może do sądu, a wtedy bez należycie skonstruowanej pisemnej umowy, startujemy z gorszej pozycji dowodowej. Co również istotne – uczestnicy procesu budowlanego nie powinni poprzestawać na samej umowie, aby w pełni zabezpieczyć swoje interesy na wypadek ewentualnego powództwa. Zgodnie z art. 455 [11] kpc: czynność strony, w szczególności oświadczenie woli lub wiedzy, z którą prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego, może być wykazana tylko dokumentem, o którym mowa w art. 773 Kodeksu cywilnego, chyba że strona wykaże, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niej niezależnych. Liczyć zatem będą się wszelkie notatki, protokoły odbioru robót, wiadomości e-mail, wiadomości sms, czy też zdjęcia obrazujące przebieg inwestycji. Każdy przedsiębiorca zaangażowany w proces budowlany winien obecnie wyrobić sobie nawyk dokumentowania jego przebiegu, przy czym to pisemna umowa stanowić będzie podstawę wzajemnych relacji stron.
Kancelaria służy pomocą nie tylko na etapie tworzenia umów budowlanych, dopasowanych pod potrzeby Klientów, ale także na każdym innym etapie związanym z wykonaniem tejże umowy i zapewnieniem odpowiednich dokumentów należycie obrazujących przebieg procesu budowlanego i zaistniały w trakcie stan faktyczny.
Diligentia na bieżąco